Soğuk algınlığı, nezle, domuz gribi, kuş gribi..‏ Nedir, Tedavisi, Tanısı

SOĞUK ALGINLIĞI NEDİR?

Soğuk algınlığı üst solunum yolunun viral enfeksiyonudur. Bulaşıcı bir hastalıktır. Öksürme hapşurma ile kişiden kişiye bulaşır. Birçok virüsün neden olduğu bir hastalıktır.

Mikropla karşılaşmadan 24-72 saat sonra şikayetler ortaya çıkar. Burun akıntısı, hapşurma, boğaz ağrısı, burunda kaşıntı, öksürük ve halsizlik soğuk algınlığının belirtileridir.

Soğuk algınlığı normal yetişkin bir bireyde ciddi sonuçları olmayan bir hastalıktır. Ancak; şeker hastalığı, kalp hastalığı,yüksek tansiyon,akciğer hastalığı vs. olan kişilerde hastalık ilerleyip ciddi sonuçlara yol açabilir. Çocuklarda ise geniz eti iltihabı, bademcik iltihabı, sinüzit ve orta kulak iltihabına yol açabilir.

Soğuk algınlığı gribe çevirmez. Sebepleri, yol açtığı hastalıklar ve tedavileri birbirinden farklıdır. İki değişik hastalık gibi düşünebiliriz.

Soğuk Algınlığının Nezle ve Gripten Farkı

Soğuk algınlığı üst solunum yolunun viral enfeksiyonudur. Nezle ise burun akması hapşurma gibi burun şikayetlerinin daha fazlası olması durumunda kullandığımız hastalık adıdır. Grip ise nezleden çok daha bulaşıcı, çok daha tehlikeli sonuçları olan bir hastalıktır. Kısa sürede çok büyük kitleleri etkileyip hatta sınırları aşıp başka ülkelere pandemik dediğimiz yayılımlara yol açabilir. En önemli ayrıcı farkları ise yüksek ateştir. Soğuk algınlığı ve nezlede yüksek ateş görülmez. Gripte ise yüksek ateşle beraber daha ağır bir tablo ile karşılaşılır.Bu hastalıkların üçüde virüslerin neden olduğu hastalıklardır.

Antibiyotik Kullanılır mı?

Virüs enfeksiyonunda antibiyotik kullanılmaz. Ancak soğuk algınlığının neden olduğu bademcik iltihabı, orta kulak iltihabı, sinüzit gibi hastalıklar gelişirse o zaman antibiyotik kullanılır. Ancak buna doktor karar vermelidir.

Soğuk Algınlığı Geçiren Kişi Neler Yapmalıdır?

Dinlenmelidir,
Bol sıvı (ılık) tüketmelidir,
Gazlı içecekler (kola vs) kullanmamalıdır,
Çay ve kahve içimini azaltmalı bunun yanında diğer bitkisel çayları tüketmelidir. Ihlamur ve ada çayı antiviral etkisinden dolayı bol bol içilmelidir.
Taze sebze ve meyveler tüketmeli, protein alınımını azaltmalıdır.

NEZLE NASIL BİR HASTALIKTIR?

Nezle, virüslerin sebep olduğu ve acil tedavi gerektirmeyen bir enfeksiyon hastalığıdır.

Havadan solunarak alınan virüsler burun mukozasına tutunurlar. Bağışıklık sistemi devreye girerek virüsü vücuttan uzaklaştırmaya çalışır. Virüsleri atma çabasıyla burun akması, hapşırma ve ateş gibi tepkilere neden olur. Vücut virüsten kurtulunca bu reaksiyonlar sona erer.

Nezle olunca hangi şikayetler olur?

Erken dönemde boğazda kaşıntı hissi ve sık hapşırma
Burun tıkanıklığı, burun akması.
Balgamsız öksürük. Bu öksürük özellikle geceleri artar.
Hafif ateş.
İştahsızlık, huzursuzluk.
Hafif ishal.

Tedavisi nasıldır?

Bol sıvı gıda alınmalıdır,ve istirahat edilmelidir.
Hastalığı yaymamak için başka kimselerden uzak durulmalıdır.
Aşırı giyinmekten kaçınılmalıdır.
Sigara içilen ortamlardan uzak durulmalıdır.
Burun tıkanıklığını gidermek için burun açıcı spreyler (dekonjestanlar) kullanılmalıdır.
Ağrı ve ateş için ateş düşürücü ve ağrı kesici ilaçlar kullanılmalıdır.

Aşağıdakilerden herhangi biri varsa vakit kaybetmeden hekime başvurulmalıdır.

-Ateşiniz 38.5'nin üstündeyse
-Nefes darlığınız varsa
-Yeşil veya sarı renkte balgam çıkıyorsa
- Nezle 14 günde geçmediyse.

GRİP

Grip, Influenza adı verilen bir virus tarafından oluşturulan, ani olarak 39°C üzerinde ateş, şiddetli kas ve eklem ağrıları, halsizlik, bitkinlik, titreme, baş ağrısı ve kuru öksürük gibi belirtiler ile başlayan bir enfeksiyon hastalığıdır. Daha sonra hastalık tablosuna boğaz ağrısı, burun akıntısı, hapşırma, gözlerin akması ve kanlanması gibi belirtiler eklenir ve bazı vakalarda da karın ağrısı, bulantı, kusma görülebilir. Ateşin 39°C nin üzerinde olması, şiddetli kas ağrıları ve halsizlik nedeniyle hastalığı ayakta geçirmek olanaksızlaşmakta ve hastaları mutlaka 3-7 gün yatağa mahkum etmektedir. Yaklaşık bir hafta içinde belirtiler kaybolmakta ancak halsizlik belirtilerin kaybolmasından sonra da devam etmekte, hatta 2 hafta kadar sürebilmektedir.

Özellikle çocuklarda, yaşlılarda ve kalp hastalığı, akciğer hastalığı, böbrek hastalığı, şeker hastalığı gibi kronik hastalığı olan kişilerde çok daha ağır seyretmekte ve ölüme kadar varabilen ciddi sonuçlara yol açmaktadır. Bu kadar ciddi tablolara yol açabilen grip halk arasında çok sık olarak soğuk algınlığı ile karıştırılmaktadır. Soğuk algınlığı ateş yükselmeden, hafif kırgınlık, burun akıntısı, hapşırma gibi belirtiler ile kendini gösteren, halsizliğe yol açmadığı için yatak istirahati gerektirmeyen bir hastalıktır ve grip ile kesinlikle karıştırılmamalıdır.

Ayrıca grip, özellikle çocuklar ve yaşlılarda ikincil enfeksiyonlara zemin hazırlamakta ve orta kulak iltihabı, zatürre, beyin zarı ve beyin dokusu enfeksiyonları gibi komplikasyonlara neden olmaktadır.

Grip nasıl bulaşır?

Grip hastalığının etkeni, sürekli değişerek insanların bağışıklık sistemini alt etmeyi başaran influenza virusudur. İnfluenza virusunun A, B, ve C olmak üzere üç tipi mevcuttur. A tipi virus hem insanlarda hem de kuş, kümes hayvanları ve domuz gibi hayvanlarda hastalık yaparken, B tipi sadece insanlarda hastalık yapar. C tipi ise çok hafif derecede hastalık yaptığı için salgınlara yol açmaz.

Gribe yol açan Influenza virüsü çok kolay ve hızlı bulaşır. Başlıca bulaşma yolları, öksürük ve hapşırıklar ile etrafa saçılan damlacıkların hava yolu ile bulaşması, hasta kişiler ile direkt temas edilmesi ve hasta kişilerin ağız-burun akıntıları ile temas etmiş eşyalar ile bulaşmadır. Hasta kişilerden etrafa saçılan virüs parçacıklarının havada asılı kalabilme yeteneğinde olması bulaşıcılığı daha da arttırmaktadır. Hasta bir kişinin bir ortama girip çıkması bile o ortamda bulunan kişileri hastalığın bulaşması açısından risk altına sokmaktadır. Bu nedenle grip evde, iş yerinde, okullarda, kreşlerde, toplu taşım araçlarında çok kolaylıkla bulaşır.

Mikrobu kapmış ancak henüz belirtileri başlamamış kişilerde yani hastalığın kuluçka süresince de bulaştırma mümkündür. Bulaşma yolları oldukça basit ve bulaşması bu kadar kolay olan bir hastalığın bulaşma yollarına karşı önlem almanın çok zor olduğu hatta olanaksız olduğu açıktır.

Grip ile soğuk alğınlığı arasındaki farklar ;

BELİRTİLER	SOĞUK ALGINLIĞI	GRİP
ateş	nadir	38-39°
baş ağrısı	nadir	sürekli
genel ağrı ve sızı	az	genellikle
yorgunluk	hafif	2-3 hafta
tıkalı burun	genellikle	bazen
hapşırma	genellikle	bazen
boğaz ağrısı	genellikle	bazen
öksürük	nadir	genellikle
komplikasyonları	sinüzit ve kulak ağrısı	bronşit, zatürre
engellemek	hiç bir şey yapılamaz	aşılama ve antiviral ilaçlar
tedavi	belirtiler geçici olarak ortadan kaldırılır.	belirtiler görülmeye başlandıktan sonraki ilk 48 saatte antiviral tedavi başlanması ve belirtileri gidermeye yönelik tedavi

Gripten Korunma

Gripten grip aşısı yaptırarak korunabiliriz.Grip aşısı,gelecek yıl sirkülasyonu beklenen grip(influenza) virüslerine göre hazırlanmaktadır. O yıl hastalık yapan virüsün aşı içindeki virüsle benzer olması halinde %70-90 oranında koruma sağlamaktadır.

Kimler risk altında?

Dünya Sağlık Örgütü tarafından, çeşitli gruplar gribin olumsuz etkileri açısından risk grubu olarak tanımlanmaktadır. Bütün sağlık otoriteleri, aşağıdaki gruba giren kişilerin her yıl aşılanmasını “mutlak” önermektedir.

65 yaşından büyük kişiler
Şeker hastaları (diyabet)
Astım hastaları
Kronik akciğer hastaları (Bronşit vb.)
Kronik kalp ve damar sistemi hastaları (koroner arter hastaları)
Bağışıklık sistemi baskılanmış kişiler (kronik kan hastalığı – hemoglobinopati-olanlar, kanser hastalı, immunsupresif kullananlar)
Huzurevi, bakımevi vb ortamlarda yaşayanlar

Tedavi

Ateşi düşürmek ve ağrıyı azaltmak antipiretik ve analjezikler yani ağrı kesici ve ateş düşürücüler kullanılmaktadır.
Hapşırık ve kaşıntı semptomlarını azaltmak için antihistaminikler kullanılmaktadır.
Burun tıkanıklıklarının giderilmesi ve üst solunum yollarındaki konjesyonu (tıkanıklığı) azaltmak için dekonjestanlar kullanılmalıdır.

Kimler aşı olamaz?

Grip Aşısı, son derece güvenli ve yan etkileri çok az olan bir aşıdır. Diğer aşılarla eşzamanlı olarak kullanılabilir. Grip aşısı, kesinlikle gribe neden olmaz, zira canlı ya da zayıflatılmış (attenue) virüs içermez. Aksine, aşının içeriğinde sadece virüsün parçacıkları bulunur.

Bazı kişilerin grip aşısı olmamaları gerekir.Bunlar:

6 aydan küçük bebekler
Yumurtaya karşı anaflaktik tarzda allerjisi olanlar (yumurta yediğinde allerjik şoka girenler).
Hamileliğin ilk 3 ayı içinde olan bayanlar (ancak doktor tarafından kesin gerekli olduğu tespit edilirse grip aşısı olabilirler)

Aşı bu grupların dışında güvenle uygulanabilir. 38 derece üstünde ateşi olan hasta kişilerde, aşı uygulamasının ateş düştükten sonra yapılması önerilir.

.

Kuş Gribi Nedir?

Hastalık Avian influenza ve Tavuk vebası olarak da adlandırılmaktadır. Avian influenza virüslerinin sebep olduğu kanatlı hayvanların çok bulaşıcı ve öldürücü bir hastalığıdır. Kuş gribi, kümes hayvanlarını daha çok etkilemekle birlikte, bütün kanatlı hayvanlarda ve domuzlarda görülür. Hastalık ayrıca atlara, balina ve fok balığına da bulaşabilir

Virüsün, normalde insanlar için hastalık yapıcı özelliği yoktur. Ancak, hayvanlarla korunmasız yakın temas olması durumunda insana bulaşma olabilmektedir. Bugün için hastalığın, insandan insana bulaşmadığı kabul edilmektedir.

Kanatlı hayvan etlerinin, merkez iç ısıları 70 ^oC olacak şekilde veya ette pembe görüntü kalmayacak şekilde pişirilerek tüketilmesi halinde insanlara hastalık bulaşmamaktadır. Yumurtalar da 70 °C’de en az 5 dakika pişirildikten sonra yenmelidir.

Ayrıca, her aşamasında veteriner hekim kontrolü bulunan, gerekli izinlerini almış ambalâjlı ve etiketli markalı ürünler için herhangi bir risk yoktur.

Domuz Gribi

Domuz gribi insandan insana bulaşan yeni bir grip türüdür.Domuz gribi A(H1N1) tipi virüsten kaynaklanan, insanda hastalığa yol açan viral bir hastalıktır.Bir çok ülkeye yayılmış ve ölümlere neden olmuştur. Bugüne kadar ülkemizde tespit edilen influenza A(H1N1) gripli hasta sayısı toplam 551’dir.Ölümle sonuçlanan vaka mevcut değildir.

Soğuk Algınlığı, Nezle , Mevsimsel Grip ve Domuz Gribinden Korunma

Ellerimizi su ve sabunla sık sık yıkamak mikroplardan korunmamıza yardımcı olur.Özellikle öksürüp hapşırdıktan sonra ve hastalarla aynı ortamda bulunulduğunda mutlaka ellerimizi yıkamalıyız.

Bulunduğumuz ortamı sık sık havalandırmalıyız.
Kapalı ve hasta kişilerin bulunduğu ortamlardan uzak durmalıyız.
Kirli ellerinizle gözlerinize, burnunuza ve ağzınıza dokunmamalıyız.
Özellikle sık dokunulan eşyaları ve yüzeyleri temizlemeliyiz.

Başkalarına hastalık bulaştırmamak için neler yapmalıyız?

Diğer kişileri korumak için yakın temastan kaçınmalıyız.Gerekirse cerrahi maske kullanmalıyız.
Bol sıvı alıp beslenmemize dikkat etmeliyiz ve istirahat etmeliyiz.
Kişisel eşyalarımızı (havlu,diş fırçası, çatal,kaşık vb.) başkaları ile paylaşmamalıyız.
Elle dokunduğumuz eşyaları deterjan veya1/10(1 ölçü çamaşır suyu 10 ölçü su)

oranında sulandırılmış çamaşır suyu ile silmeliyiz.

Öksürme ve hapşırma sırasında ağzınızı ve burnunuzu bir mendil ile kapatmalıyız.
Mendilimizi kullandıktan sonra çöp sepetine atmalıyız.
Öksürdükten ve hapşırdıktan sonra ellerinizi bol sabun ve suyla yıkamalıyız. Alkol içeren el yıkama antiseptikleri de etkilidir.

.

Pandemik Grip

Bulaşıcı hastalıklar kişiden kişiye bulaşabilme, geniş kitlelere yayılma ve büyük toplulukları etkileme yeteneğine sahip hastalıklardır. Bireysel sonuçları ağır olabilmekle birlikte, bulaşıcı hastalıkların büyük kitleleri de etkileme gücü olduğundan, toplumsal sonuçları daha büyük olmaktadır.

İnfluenza; günümüzde pandemi yapabilme yeteneğinde olan önemli bir bulaşıcı hastalıktır. Olağan mevsimsel salgınlar sırasında dünya çapında yaklaşık 500 milyon kişi hastalığa yakalanmakta, bu hastalardan 3–5 milyon kadarının hastane yatışı gerektirecek kadar hastalığı ağır seyretmekte ve her yıl 250.000–500.000 ölüme yol açmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü tarafından, kendini değiştirerek tamamen farklı bir virüs olarak yeniden ortaya çıkma yeteneği olan influenza etkeninin, yakın bir gelecekte dünya çapında bir influenza salgınına (pandemi) yol açabileceği uyarısı ciddiye alınmalıdır.

İnfluenza pandemisi

Hiç kimsenin bağışık olmadığı yeni bir influenza alt tipi ortaya çıktığında, influenza pandemisi görülür. Bu da dünya çapında birden fazla noktada aynı anda epidemi görülmesi ve çok sayıda hastalık ve ölüm demektir.

Her yıl ortaya çıkan influenza salgınları influenza A ve B virüsleri ile oluşur.Sadece influenza A pandemiye yol açar. İnfluenza A virüsünün yüzey proteinlerinin bir ya da ikisinde birden önemli bir değişiklik oluştuğunda, artık bu yeni virüse karşı hiç kimse bağışık değildir. Çünkü bu virüs artık tamamen yeni bir virüstür. Bu virüsün kişiler arasında bulaşma kapasitesi varsa, pandemi gelişebilir demektir.

Geçtiğimiz yüzyılda 3 önemli influenza pandemisi ortaya çıkmıştır: 1918 yılında (H1N1, İspanyol gribi), 1957 yılında (H2N2, Asya gribi) ve 1968 yılında (H3N2, Hong Kong gribi).

Pandemik İnfluenza, Özellikleri ve Etkileri

İnfluenzaya benzer ilk pandemi 1580'de yaşanmıştır. O zamandan bu yana 31 muhtemel influenza pandemisi bildirilmiştir. Tarihi örneklere dayanılarak influenza salgınının normalde her yüz yılda 3–4 defa ortaya çıkması beklenebilir. Sadece influenza A tipi pandemi yapmaktadır ve pandemik suşlarda antijenik kayma (shift) ortaya çıktığı gözlenmiştir. Böylece 20. yüzyılda, 1918- 1919 influenza pandemisi (H1N1) 20 milyon insanın ölümüne neden olmuş, bunu dünya çapında 40-50 milyon ölüme sebep olduğu tahmin edilen, 1957 – 1958 (H2N2) ve 1968 – 1969 (H3N2) salgınları izlemiştir.

Dünya Sağlık Örgütü 1948 yılından itibaren influenza virüslerinin aktivitelerini yakından takip etmektedir. Son yıllarda İnfluenza virüsünün antijenik yapısındaki değişim devam etmektedir. Bu değişime ait bilgiler aşağıda sunulmuştur:

• 1997 A/H5N1 avian influenza, Hong Kong,

• 1999 A/H9N2 insan vakaları, Hong Kong,

• 2003/04 A/H7N7 insan vakaları, Hollanda, İngiliz Kolombiyası,

• 2002/03 SARS salgını, respiratuvar bir virüsün global ve hızlı yayılımı,

• 2003/04/05 A/H5N1 daha fazla insan vakaları, GD Asya (Kore, Vietnam, Tayland)

Yeni bir influenza pandemisinin kaçınılmaz ve muhtemelen yakın olduğu konusunda fikir birliği vardır. Salgının bir yıldan az bir sürede tüm dünyaya yayılması ve dünya nüfusunun yaklaşık %25’inin salgından etkilenmesi beklenmektedir.

Domuz Gribi A(H1N1) Hakkında Dünya Sağlık Örgütü Tarafından Yapılan Pandemi Evre 6 Duyurusu

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) H1N1 grip salgınında evre 6’ya geçildiğini açıklamıştır. Evre 6, kıtalararası bir salgını ifade etmektedir (DSÖ bölgelerine göre en az iki bölgede salgın olması).

Dünya Sağlık Örgütü daha önceki salgınlarla mukayese edildiğinde salgını yayılım özellikleri ve hastalık şiddeti açısından orta düzey olarak nitelemektedir. Seyahat kısıtlaması ve sınırların kapatılması gibi önlemler önermemektedir.

Pandemik Dönemde Aşılama

İnfluenza aşısı ile aşılama, influenzadan korunmada temel faktörlerden birisidir. Pandeminin başlangıcında aşı temini ya çok kısıtlı olacak ya da hiç olmayacaktır. Bunun en önemli nedeni, aşı üretiminin pandemik virüsün tespitinden sonra başlayacak olması, dolayısıyla aşının önceden üretilerek stoklanamayacak olmasıdır. Günümüzün teknolojisi ile aşılar pandemi başlangıcından sonra en iyi ihtimalle 3-6 ay sonra hazır olacaktır. Aşıların yetersiz olduğu ve panik durumunun oluştuğu pandemi ortamında, elde edilebilen aşıların rasyonel kullanımı için önceden planlama yapmak ve öncelikleri belirlemek gerekmektedir. Pandemik suş ile toplum daha önce hiç karşılaşmadığı için en uygun korunma için 2 doz aşılama gerekmektedir.

Antiviral İlaçlar

Dünya Sağlık Örgütü, antiviral ilaçların erken ve hedeflenmiş kullanımının, genel korunma önlemleriyle (toplantıların iptali, okulların kapatılması gibi) birlikte uygulanması halinde, pandeminin durdurulabileceğini ya da en azından yayılımının yavaşlatılabileceğini ifade etmektedir. Bu durumda, antiviral ilaçların temini ve etkin kullanımı, pandeminin seyrini önemli ölçüde etkileyecek gibi görünmektedir

Türkiye’de influenza A ve B’nin tedavisi için ruhsatı bulunan iki ilaç zanamivir (Relenza®, GSK) ve oseltamivirdir (Tamiflu®, Roche).

Hastalara genel öneriler:

• Ateşiniz düşünceye kadar evde istirahat edin ve başkalarıyla temastan kaçının.

• Ateş, baş ağrısı ve miyalji için parasetamol, ibuprofen veya 16 yaşın üzerinde

iseniz aspirin kullanın.

• Akut semptomlar sürdüğü sürece mümkünse istirahat edin.

• Bol miktarda sıvı ve vitamin alın.

» Bu da Domuz Gribi Mönüsü
» DOMUZ GRİBİ'nden korunmak için basit fakat etkili önlemler‏
» "Domuz Gribi Salgını Abartıldı"
» Kuşluk = Duhâ Namazı Nedir, Nasıl Kılınır, Fazileti Nedir?
» Soğuk yüz felci riskini artırıyor